Najčešći uzroci nadutosti i gasova: Iskusni doktor otkrio zbog čega dolazi do ovih problema i kako da ih rešite

Isidora Čolaković

08. 12. 2023. 000000 10:00

Foto: Shutterstok

Svaka osoba u svojim crevima ima određenu količinu gasova koji nastaju kao posledica razlaganja sastojaka iz hrane. Uzroci nadutosti i gasova su brojni, a kao najčešći uzrok navodi se konzumiranje neadekvatnih namirnica. Pojava gasova i nadutosti u velikoj meri zavisi od sastava namirnica i načina na koji ih unosimo. Namirnice koje najčešće dovode do nadimanja su pasulj, soja, bademi, pistaći, luk, pečurke, bundeva, grašak, kupus, kajsije, smokve, breskve, kruške, šljive i veštački voćni sokovi.

Takođe, prejedanje i halapljivo, odnosno brzo unošenje hrane pri kom se uz hranu proguta i vazduh, dovode do stvaranja gasova. Povremeni ili učestali zatvor i odsustvo redovnog pražnjenja, izloženost stresu, neredovan san, manjak fizičke aktivnosti, pušenje i žvakaće gume su još neki od faktora koji dovode do nadutosti.

Kada bi pacijent trebalo da potraži lekarsku pomoć zbog problema s nadutošću i gasovima? Ako se tegobe koje uključuju nadutost i gasove ne smanjuju, nego postaju učestalije ili su prisutne i nakon pridržavanja navedenih saveta, potrebno je potražiti savet lekara. Ukoliko se javi jači bol u trbuhu, neretko i noću, ako je stomak izraženo napet i tvrd, ako se primeti gubitak u težini, ako dođe do pojave krvi u stolici ili ako pacijent ima proliv koji traje duže od sedam dana, potrebno je odmah posetiti lekara. 

Kako se dijagnostikuju različiti uzroci nadutosti? Ukoliko se tegobe javljaju za vreme obroka, to najčešće upućuje na probleme sa želucem, a ako se nadimanje javlja posle jela na 20 do 30 minuta, moguće je da nedostaju neki enzimi za varenje. Pojava nadimanja sat, dva posle obroka više govori o problemima sa varenjem u crevima. U svakom slučaju, Vaš lekar će odrediti konačnu dijagnozu.

Da li postoje određeni faktori rizika ili medicinska stanja koja su češće povezana s nadutošću i gasovima? Svakako da postoje određena medicinska stanja ili bolesti kod kojih se češće javlja nadutost kao simptom. To može biti intolerancija na neke sastojke hrane, alergije, nedostatak vitamina B i D, sindrom nervoznog creva, kao i poremećena ravnoteža crevne flore nakon infekcije ili upotrebe pojedinih lekova.

 

Foto: Promo

Kako se nadutost i gasovi povezuju sa drugim gastrointestinalnim problemima, kao što su sindrom iritabilnog creva ili hronični zatvor? Sindrom nervoznog creva  je najčešća funkcionalna bolest kod koje su nadutost i gasovi uvek ili često prisutni.  Mehanizmi koji dovode do ovih bolesti nisu još potpuno razjašnjeni ali se smatra da  crevna mikroflora ima značajnu ulogu.  Kod slabo pokretnih i nepokretnih pacijenata, ali i kod onih koji su pod određenom terapijom, često dolazi do usporavanja metabolizma i rada creva, pa tako redovno pražnjenje ume da izostane duže od nekoliko dana. Tada dolazi do prekomernog nakupljanja bakterija u crevima, što ima za posledicu stvaranja veće količine gasova.

Kako probiotici mogu uticati na smanjenje nadutosti i gasova? Digestivni trakt svakog čoveka je naseljen sa nekoliko stotina vrsta mikrorganizama, a najviše ih ima u debelom crevu. Uvećanje broja štetnih bakterija, na račun onih korisnih, dovodi se u vezu sa brojnim tegobama i pojavom digestivnih bolesti. Stoga je jasno je da je unošenje probiotika korisno kod pacijenata sa nadutošću i gasovima, čime se uspostavlja normalan režim rada creva,  dolazi do smanjenja stvaranja gasova i smanjuje rizik od pojave nekih  oboljenja creva i drugih organa.

Da li možete podeliti  vaše iskustvo za tretman pacijenata sa nadutošću i gasovima? Prilikom izbora probiotika treba se držati međunarodnih preporuka zasnovanih na sprovedenim kliničkim studijama. Iz iskustva se opredeljujem za probiotski preparat (Lp299v) uz obavezno uputstvo o higijensko-dijetetskom režimu ishrane koje podrazumeva redukovanje ili potpuno isključivanje namirnica za koje se zna da dovode do pojave tegoba. 

Moja preporuka je jer deluje na uzrok problema i na taj način smanjuje produkciju gasova i ublažava nadutost. Kliničke studije pokazuju da je kod takve primene čak 9 od 10 pacijenata zadovoljno. Ako je potrebno, se može primenjivati i u dužem vremenskom periodu, ali ono što se savetuje za optimalni efekat je primena od najmanje 4-6 nedelja.