DESPOT Stefan Lazarević je 1403. godine proglasio Beograd za srpsku prestonicu prvi put u istoriji.
Spasovdan ili Vaznesenje Hristovo je hrišćanski praznik koji se slavi 40 dana nakon Vaskrsa. Prema hrišćanskom verovanju, vaskrsenjem Gospod je pokazao da je jači od smrti i 40 dana nakon vaskrsenja se sa učenicima našao za Trpezom.
Zapovedio je učenicima da do silaska Svetog Duha ne napuštaju Jerusalim, pa su tako mogli preneti Hristovu Veru u svet i time ljudstvo spasavati u veri - odatle naziv Spasovdan. Prvenstveno je učenike blagoslovio, a zatim se uzneo na nebo, pa se nakon spasenja vratio Bogu na nebesima.
Gradska slava
Beograd je nakon proglašenja prestonicom (1403. godine) u čast obnove i napretka grada kao svoju slavu uzeo Vaznesenje Gospodnje - Spasovdan. Ova stara zavetna Slava simbolično ukazuje na uzdizanje, vaznesenje grada iz pepela i neuništivu nadu i veru u budućnost.
Spasovdan - veoma značajan kod Srba
Srbi su pridavali značaj ovom prazniku, a to se najbolje vidi kroz istorijske dokumente. Čuveni Dušanov zakonik je obnarodovan na Spasovdan 1349. godine, a dopnjuen je, takođe na Spasovdan, 5 godina kasnije.
Na proslavi Spasovdana 1939. godine, grad Beograd je, uoči Drugog svetskog rata, dobio najviše ratno odlikovanje - Karađorđeva zvezda sa mačevima 4. stepena.
Vaznesenska crkva, sagrađena kao gradska 1863. godine, sačuvala je originalni barjak Uprave grada Beograda sa moćnom porukom - "Ko krsno ime slavi - onom i pomaže". Iz upravo ove crkve su krenule litije 1993. godine predvođene NJegovom svetosti patrijarhom srpskim Pavlom.
Spasovdanska litija
Spasovdanska litija je tradicionalna litija koja se održava svake godine u Beogradu na dan gradske slave.
Način proslave gradske krsne slave, koji se i danas praktikuje, osmislio je mitropolit beogradski Mihailo Jovanović 1862. godine, po čijem predlogu je i izgrađena Vaznesenjska crkva u Beogradu.
Poslednja litija pre 1993. godine bila je litija 1947. godine. Tom prilikom su učesnici litije bili kamenovani, a ubrzo je i samo održavanje bilo zabranjeno.
Litiju predvodi patrijarh srpski, a praćen je episkopima i drugim arhijerejima, kao i sveštenicima iz hramova Arhiepiskopije beogradsko-karlovačke. Domaćin slave je gradonačelnik Beograda, a na litiji učestvuju i pripadnici Vojske Srbije, Žandarmerije...
Na litijama se povremeno pronose mošti despota Stefana Lazarevića i Svete Petke koja je počivala u Beogradu sve do 1521. kada je po naredbi sultana Sulejmana Veličanstvenog preneta u Carigrad.
Mesto i vreme litije
Litija kreće iz Vaznesenjske crkve, a ranije je išla ulicama Kneza Miloša, Kralja Milana, Terazijama, Pariskom i Ulicom kneza Sime Markovića do Saborne crkve Svetog arhangela Mihaila i Patrijaršijskog dvora, da bi se odatle preko Zelenog venca vratila do Vaznesenjske crkve.
Godina 2021. je donela nekoliko promena što se tiče litije. Ovaj put se od Vaznesenjske crkve ulicama Kneza Miloša i Kralja Milana kreće ka Slaviji da bi preko Bulevara oslobođenja došla na plato ispred hrama Svetog Save. Nekada je litija kretala u jutarnjim časovima, ali je na inicijativu patrijarha srpskog Porfirija od 2021. godine vreme promenjeno u 19 časova.
(Nportal)
BONUS VIDEO:
Pratite nas na INSTAGRAMU i FEJSBUKU
